Vrijheid is helaas niet vanzelfsprekend en dus is bewustwording ervan belangrijk. Daarom organiseren het Almende College en de Bibliotheek Achterhoekse Poort de themaweek ‘Vrijheid’. Ad van Liempt komt in die week vertellen over het jaar 1945 en de chaotische tijd vlak na de bevrijding. Hij zal ook aandacht besteden aan ‘De 46 van Rademakersbroek’ waar een tentoonstelling aan gewijd wordt in de bibliotheek.

1945 was het jaar van de bevrijding, van de feestelijke intocht van de geallieerde troepen, van de tomeloze vreugde in Hollands straten – en toch geen jubeljaar. Daarvoor was er te veel om over te treuren. De duizenden doden in het westen, als gevolg van de hongersnood. De meedogenloze represailles van de bezetter, die talloze gezinnen in rouw dompelden. En vooral het vergeefs wachten op al diegenen die niet terugkwamen. In mei drong langzamerhand het besef door dat uit de Joodse gemeenschap 102.000 onschuldige mensen in de vernietigingskampen waren vermoord. Om hun ras.

Het was een bevrijding waar een zwarte wolk boven hing. En die zich afspeelde in een sfeer van chaos. Er vielen een paar honderd doden bij schietpartijen tijdens het gezagsvacuüm in de meidagen. En op straat werden NSB'ers naar kampen gesleept en zogeheten moffenmeiden openbaar vernederd en kaalgeknipt. Het duurde lang voor Nederland weer op een ordelijke samenleving begon te lijken. Er was nauwelijks transport, de verwoestingen waren gigantisch en van economisch herstel was nog geen glimp waar te nemen. En daar diende zich al het volgende probleem aan. In Nederlands-Indië riepen nationalisten een onafhankelijke republiek uit en ontvlamde in de steden een gewelddadige revolutie.

Bevrijding, jazeker, maar in het jaar waarin Nederland zijn vrijheid terugkreeg, groeide de problemen de inwoners boven het hoofd.

Ad van Liempt (1949) is journalist, schrijver en mede-bedenker van het programma 'Andere Tijden'. Hij promoveerde op de biografie van Gemmeker aan de Rijksuniversiteit Groningen en kreeg een eredoctoraat van de Universiteit van Amsterdam. Hij is auteur van verschillende boeken over de Tweede Wereldoorlog. Het boek '1945. De afrekening' verscheen in een serie over Leven in bezet Nederland. In 2022 verscheen 'De roaring fifties' over de jaren vijftig. Onlangs verschenen 'Hier is het gebeurd – 50 plekken uit de bezettingstijd om bij stil te staan' en '50 plekken in Hitlers Duitsland om bij stil te staan'.